وب سایت ع . ا. بسطامی

وب سایت  ع . ا. بسطامی
طبقه بندی موضوعی

نسبت دینداری و دوستداری

دوشنبه, ۳۰ تیر ۱۳۹۳، ۱۲:۵۶ ب.ظ

در سخنی از امام باقر(ع) می خوانیم : هَلِ الدّینُ ِالاَّ الحُبِّ؟ ... اَلدّینُ هُوَ الحُبُّ وَ الحُبُّ هُوَ الدّینُ

آیا دین چیزی جز محبّت است؟ ...  دین همان محبّت و عشق است و محبّت و عشق همان دین است (1)
هر چند این سخن ناظر به حب و دوستی خدا و پیامبر است اما با توجه به اینکه بین دین و دوست داشتن رابطه عینیت و این همانی برقرارکرده است و از آنجا که دینداری به مجموعه رفتار و گفتار و سکنات ما در قبال خدا و خلق خدا اطلاق می شود ، این معنا از دوست داشتن را می توان به دوستی و محبت های انسانی نیز تسری داد . بر این اساس عیار دینداری انسان با درجه دوستی او با خدا و خلق خداسنجیده می شود. و نتیجه مطلوب آن این است : هر چه دینداری انسان عمیق تر ، باید محبت او به خدا بیشتر و شفقت او به خلق خدا و بخصوص انسان افزون تر باشد .همان چیزی که وجه همت عارفان و سالکان است که همه چیز را به محبت می بینند .خدارا به عشق ستایش میکنند وخلق خدارا به مهرمی نوازند.در باب وجه اول معنای این حدیث ، یعنی محبت خدا باید گفت اصولا ماهیت دین از جنس کار دلی و ذوقی است . درست است که انسان با عقلش می شناسد، اما با دلش انتخاب می کند و ایمان می ورزد. اطاعت و فرمانبری اگربی شوق و اشتیاق و فقط از روی تکلف یا خوف باشد ، کاری است متکلفانه ، بی جان و روح ، بی نشاط و بی حیات . آنچه که انسان را شتاب و پرواز می دهد ایمان ورزی عاشقانه است ایمانی از سر شوق به خدا و مهر به خلق خدا . تفاوت این دو را مولوی چنین ترسیم کرده است :

زاهد با ترس می تازد به پا

عاشقان پران تر از برق و هوا

در تعبیر مولوی آنانکه مبنای شان در پرستش خدا خوف و تکلف است ، اگرچه رو به سوی خدا در حرکتند ، اما حرکتشان کند و سنگین است در عوض آنانکه انسی دوستانه و عاشقانه با خدا یافته اند پیوست شان به خدا جهشی و پَرکشان است
اما در باب وجه دوم معنای حدیث، یعنی دوستی با خلق خدا ، واقعیت این است که بسیاری از ناهنجاری اخلاقی و رفتاری ما در مورد دیگران ریشه در بد آمدن ما از دیگران یا لا اقل نگاه بی تفاوت ما نسبت به آنهاست . اگر جای این بد آمدن ها و بی تفاوتی ها، دوستی و علاقمندی بنشید خیلی از بد اخلاقی های انسان نیز اتفاق نمی افتد . و جای آنها اوصاف پسندیده ای مانند احسان و نیکی و ایثار می نشیند .آیا می شود انسان نسبت به کسی که به دل دوستش دارد غیبت و بدگویی کند . یا به او دروغ بگوید، یا به او ضرری برساند و ..... طبیعتا این اتفاق ها نمی افتد و این به معنای تحقق بخش اعظمی از دینداری انسان، یعنی رعایت اخلاق است .اینجاست که باید این حدیث شریف با تأمل دوباره خوانی کرد : هَلِ الدّینُ ِالاَّ الحُبِّ؟ ... اَلدّینُ هُوَ الحُبُّ وَ الحُبُّ هُوَ الدّینُ

.

پی نوشت

(1) مجلسی، بحارالانوار، ج 66، ص 238.

موافقین ۰ مخالفین ۰ ۹۳/۰۴/۳۰

نظرات (۲)

سلام 
گاهی انقدر عشق های مجازی زیاد میشه تو دلمون که عشق واقعی فراموش میشه...
پاسخ:
سلام
حق با شماست . بویژه در این زمانه که اصلا زندگی ها مجازی شده اند
با سلام
بسیار زیبا بود استاد
شاید خیلی از ماها  وقتی از دین صحبتی میشد همیشه هشدار هایی از جهنم پیش میومد ولی من به شخصه دین رو از نگاه شما همیشه پر از مهربونی و بخشش ولطافت و بزرگی خداوند دیدم واینکه بیشتر از بهشت واسه ما تعریف کردید  
پاسخ:
سلام
زنده باشید . از اظهار لطفتون ممنون .

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی